Nhân việc ông Võ Nguyên Giáp mất, từ ngày 3/10 để đến 12/10 mới cử hành tang lễ. Nhớ lại cuốn Tạng Thư sống chết, nay trích 2 đoạn lại đọc: Sống - Chết. Nguồn:
PHẦN I - SỐNG
Kinh
nghiệm đầu tiên của tôi về sự chết xảy đến vào lúc tôi khoảng chừng bảy
tuổi. Chúng tôi đang chuẩn bị rời vùng cao nguyên miền đông để du hành
đến vùng trung tâm của Tây Tạng. Samten, một trong những thị giả của
thầy tôi, là một thầy tu kỳ diệu rất tử tế đối với tôi lúc tôi còn bé.
Ông có gương mặt sáng tròn mủm mĩm luôn sẵn sàng nở nụ cười. Ông được
mọi người trong tu viện yêu mến vì tính tình ông thật tốt. Hàng ngày
thầy tôi thường giảng dạy, làm phép quán đảnh, dẫn đầu những buổi lễ hay
những thời khóa tu tập. Đến cuối ngày, tôi thường họp chúng bạn để đóng
tuồng, diễn lại những công việc làm trong ngày, Thầy Samten luôn luôn
cho tôi mượn tạm những bộ y phục mà thầy tôi đã mặc hồi sáng. Thầy chả
bao giờ từ chối tôi việc gì.
Rồi bỗng Samten ngã bệnh, và điều rõ rệt là
thầy sẽ không sống được nữa. Chúng tôi phải trì hoãn cuộc hành trình.
Tôi không bao giờ quên được hai tuần lễ kế tiếp. Mùi hôi thối của chết
chóc đang lơ lửng như đám mây phủ trên mọi sự. Mỗi khi tôi nhớ về khoảng
thời gian ấy, thì cái mùi đó lại trở lại trong tôi. Tu viện ngập tràn
một ý thức mãnh liệt về cái chết. Tuy vậy, điều này tuyệt nhiên không có
gì ghê gớm hãi hùng; vì với sự hiện diện của thầy tôi, cái chết của
thầy Samten mang một ý nghĩa đặc biệt. Nó trở thành một bài học cho tất
cả chúng tôi.
